Na ovogodišnjem zasedanju Sabora Srpske pravoslavne crkve (SPC), koje se održalo od 13. do 17. maja u Beogradu, posebna pažnja posvećena je izazovima sa kojima se crkva suočava kako u Srbiji i Republici Srpskoj, tako i u dijaspori i susednim državama. Patrijarh Porfirije je istakao potrebu za nepokolebljivim jedinstvom u ovim turbulentnim vremenima.
Sabor je, kao i prethodnih godina, razmatrao stanje srpske crkve u južnoj pokrajini, a posebno je ustanovljen novi orden Svetog kneza Lazara, koji će se dodeljivati članovima Crkve za opšte zasluge. Takođe, Sabor je izrazio brigu o unapređenju duhovnog života i organizacije SPC u rasejanju, fokusirajući se na izveštaje o radu arhijereja u dijaspori, kao i na završetak pravnih procesa u SAD i Velikoj Britaniji.
Jedna od ključnih tačaka o kojima se raspravljalo je neophodnost nastavka procesa crkveno-pravnog ujednačavanja unutar pravnih sistema država u dijaspori. Saslušani su i izveštaji o radu Svetog arhijerejskog sinoda, eparhijskih arhijereja, kao i o radu raznih crkvenih institucija, uključujući Patrijaršijsku biblioteku i dobrotvornu organizaciju „Čovekoljublje“.
Sabor je takođe razmatrao reformu srednjoškolskog obrazovanja u bogoslovskim školama SPC, odlučivši o uvođenju četvorogodišnjeg sistema obrazovanja, koji će započeti od 1. septembra školske 2025/26. godine. Pored toga, raspravljalo se o izmenama Ustava SPC, posebno u vezi sa nazivima eparhija i titulaturama episkopa.
Tokom zasedanja, Patrijarh Porfirije je naglasio važnost jedinstva unutar Crkve, ističući da se crkveni sabor ne sastaje samo radi administrativnih pitanja, već kako bi se zajednički raspravljalo o duhovnom životu i izazovima s kojima se crkva suočava. On je pozvao sve da se suprotstave mržnji, netrpeljivosti i nepravdi, posebno u svetlu sukoba u Ukrajini, Siriji i na Kosovu.
U okviru zasedanja organizovana je i sednica Centralnog tela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save, gde su izneti izveštaji o dosadašnjim radovima i planovima za završetak građevinskih radova.
Sabor je bio obeležen i značajnim jubilejima: 1.700 godina od Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji i 850 godina od rođenja Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa. Ovi jubileji će se proslaviti tokom godine liturgijskim sabranjima, naučnim skupovima i izložbama.
Istoričar Aleksandar Raković je nakon zasedanja izjavio da je Sabor prošao mirno, bez sukoba među episkopima, te da je tema studentskih blokada bila marginalna. On je dodao da je episkop budimljansko-nikšićki Metodije dobio titulu mitropolita na osnovu važnosti njegove eparhije, i istakao da SPC ima pravo da organizuje svoj unutrašnji sistem na način koji smatra prikladnim.
Prema Rakoviću, trenutna situacija u crkvi ukazuje na to da separatisti u Crnoj Gori gube uticaj, jer sada postoje dva mitropolita koja su izjednačena u rangu. On je naglasio da srpski episkopi mogu imati političke stavove, ali da je njihova dužnost da se fokusiraju na duhovni život, kao i na jedinstvo i mir među vernicima.
Zasedanje Sabora SPC je, stoga, pružilo priliku za duboke refleksije o unutrašnjim pitanjima crkve, kao i o njenoj ulozi u širem društvenom kontekstu, naglašavajući značaj jedinstva i sabornosti u suočavanju s izazovima današnjice.
