Istanbul – Turska vlada je započela arheološka iskopavanja u provinciji Sanliurfa, gde su nedavna otkrića obezbedila uvid u način života i rituale neolitskog društva. Ova otkrića ukazuju na to da je neolitsko društvo bilo visoko organizovano, a ne primitivno, kako se ranije smatralo.
Šef iskopavanja na lokalitetu Karahantepe, Nečmi Karul, naglasio je da pronalazak figura ljudi pokazuje da su se rani stanovnici postepeno distancirali od prirode, stavljajući čoveka u centar svojih društvenih aktivnosti. Ukupna otkrića u jugoistočnoj Turskoj, blizu granice sa Sirijom, otkrivaju verovanja i rituale zajednica koje su postojale pre više od 11.000 godina.
Među značajnim pronalascima je i kameni stub sa urezanim ljudskim licem. Ova iskopavanja deo su vladinog projekta poznatog kao “Kamena brda”, pokrenutog 2020. godine na 12 lokacija u provinciji Sanliurfa, koju turske vlasti smatraju „svetskom prestonicom neolita“. U okviru ovog projekta nalazi se i lokalitet Gobeklitepe, koji je uvršten na UNESCO-ovu Listu svetske baštine.
Emre Guldogan, vođa arheologa na lokalitetu Sefertepe, izjavio je da će nastavak iskopavanja doprineti daljem razumevanju neolitskog perioda. Prema njegovim rečima, lokalitet Karahantepe i projekat „Kamena brda“ otkrivaju visoko organizovano društvo sa sopstvenim simboličkim univerzumom i sistemom verovanja, što osporava predrasude o primitivnosti neolitskog društva.
Guldogan je dodao da su zajednice tog doba delile zajedničke karakteristike, ali su takođe razvijale izražene kulturne razlike. Na Karahantepeu, simbolizam je svuda prisutan, dok na Gobeklitepeu dominiraju prikazi životinja. Ova otkrića su dodatno pojačala interesovanje za region Turske, koji sve više privlači turiste.
Arheološka istraživanja u ovom delu Turske nude fascinantan uvid u prošlost i omogućavaju bolje razumevanje načina na koji su se rane zajednice organizovale, verovale i komunicirale. Ova otkrića ne samo da obogaćuju naše znanje o neolitskom dobu, već i ukazuju na kompleksnost ljudskih društava u to vreme, koja su bila daleko od primitivnosti i jednostavnosti.
U svetlu ovih otkrića, Turska se pozicionira kao ključno mesto za arheologe i istraživače koji žele da proučavaju rane ljudske civilizacije. Sa svakim novim iskopavanjem, otkrivaju se novi detalji koji pomažu u rekonstrukciji načina života ljudi pre više hiljada godina, njihovih običaja, rituala i svakodnevnih aktivnosti.
Osim toga, projekat „Kamena brda“ ima za cilj da edukuje lokalnu zajednicu o značaju ovih otkrića i da poveća svest o očuvanju kulturnog nasleđa. U tom smislu, očekuje se da će ova arheološka istraživanja doprineti razvoju turizma u regionu, kao i jačanju identiteta lokalnih zajednica kroz prizmu njihove bogate istorije.
Sve u svemu, arheološka otkrića u Sanliurfi pružaju neprocenjiv uvid u prošlost i podsećaju nas na važnost očuvanja i proučavanja kulturnog nasleđa, koje je neodvojivi deo ljudske istorije. Sa svakim novim otkrićem, postaje jasnije koliko je ljudska civilizacija složena i raznolika, kao i koliko je važno nastaviti sa istraživanjem i očuvanjem ovih dragocenih informacija za buduće generacije.
