Iako je teško precizno odrediti poreklo karata, većina istoričara se slaže da su se prve igre pojavile u istočnoj Aziji, najverovatnije u Kini i Koreji. Rane verzije karata su bile jednostavne, ručno izrađene i korišćene su za igre na sreću, društvene rituale i zabavu aristokratije. Kako su trgovinski putevi povezivali istok i zapad, ovaj oblik zabave se postepeno širio. Kroz Indiju, Persiju i Egipat, karte su stigle u mediteranski prostor, gde su dobile nove forme, materijale i stilove izrade.
U Evropu karte dolaze oko 14. veka i odmah postaju deo gradskih kulturnih običaja. U to vreme, karte su bile luksuz i retkost, ručno bojene i oslikavane, a posedovali su ih samo imućniji slojevi društva. Zbog ekonomskih i društvenih promena, karte su ubrzo postale dostupne širem stanovništvu. Oko 1480. godine uveden je sistem četiri znaka – herc, tref, pik i karo – koji je do danas ostao najrasprostranjeniji u svetu. Prema najčešćem tumačenju, svaka boja simbolizovala je jedan sloj srednjovekovnog društva: crkvu, vojsku, poljoprivredu i trgovinu.
Francuska postaje najznačajniji evropski centar za izradu karata u 15. veku, prvenstveno zahvaljujući gradovima poput Ruana, gde su postavljeni standardi koji se i danas poštuju. U to vreme dolazi do revolucije u proizvodnji: uvode se drveni blokovi i bakarne ploče za bržu štampu, što omogućava masovnu distribuciju. Tako špil od 52 karte, kakav danas koristimo, postaje popularan i prepoznatljiv širom Evrope.
Pored francuskog sistema znakova, razvijaju se i drugi – latinski i germanski – koji su i dalje u upotrebi na Mediteranu i u zemljama srednje Evrope. U njima su zadržani simboli poput mača, štita, palice i pehara, što svedoči o raznolikosti kulturnih uticaja. Međutim, francuski sistem postaje globalno prihvaćen zahvaljujući jednostavnom dizajnu i lakoći reprodukcije.
U prvim špilovima, likovi na kartama imali su konkretna imena ispisana na sebi. Svaki kralj, dama i žandar predstavljali su istorijske, mitološke ili biblijske ličnosti koje su odabrali proizvođači. Kako su se špilovi širili među različitim narodima, tako su se menjala i tumačenja tih likova, a danas retko ko zna ko se zapravo krije iza njihovih profila.
Kraljevi su najčešće predstavljali moćne ličnosti iz istorije, kao što su David, Cezar, Karlo Veliki i Aleksandar Veliki. Dame su simbolizovale junakinje i vladarke – od Judite i Atine do mitološke Junone i istorijske Izabele Bavarske. Žandari, često zanemareni likovi, zapravo su personifikacije hrabrih vojnika, ratnika i legendi – među njima su se nalazili Hektor, Juda Makavej, Holgar Danski i mnogi drugi heroji.
Karte su kroz vekove evoluirale, a njihove razne verzije su se prilagodile različitim kulturama i tradicijama. Na primer, u azijskim zemljama, kao što su Japan i Indija, razvile su se specifične igre i stilovi karata koji su se razlikovali od evropskih. Igra poput „Mahjong“ u Kini postala je izuzetno popularna, iako se zasniva na sličnom konceptu kartanja.
U savremenom svetu, karte se koriste ne samo za igranje igara, već i u različitim obredima, predikcijama i umetničkim izražavanjima. Na primer, tarot karte su postale popularne u oblasti duhovnosti i samopomoći, gde se koriste za tumačenje budućnosti i introspekciju.
Karte su takođe postale simbol društvenih okupljanja i porodičnih večeri, pružajući ljudima priliku da se okupe, igraju i uživaju u međusobnom društvu. U digitalnoj eri, igre sa kartama su se preselile na online platforme, čime su postale dostupne širom sveta, omogućavajući ljudima da se povežu i igraju bez obzira na fizičku udaljenost.
Zbog svoje bogate istorije i kulturnog značaja, karte nastavljaju da igraju važnu ulogu u životima ljudi, od igara do umetnosti, simbolizujući raznolikost i povezanost ljudskih iskustava kroz vekove.
